Czy są badania potwierdzające skuteczność terapii VR w leczeniu depresji?
Badania nad leczeniem depresji za pomocą wirtualnej rzeczywistości są obecnie intensywnie prowadzone w różnych ośrodkach na całym świecie.
Artykuł autorstwa Zeng (2018) zawiera przegląd badań dotyczących wpływu interwencji poprzez aktywność w wirtualnej rzeczywistości na wyniki związane z lękiem i depresją. Autor wskazuje na poprawę zdrowia psychicznego osób cierpiących na te dwa zaburzenia psychiczne: w wyniku korzystania z interwencji VR nastąpiła znaczna poprawa fizyczną i psychiczna, w tym zmniejszenie zmęczenia i napięcia. Badani twierdzili także, że mają większą energię i zdolność odczuwania przyjemności.
Terapia wirtualnej rzeczywistości może być także skuteczna w zarządzaniu stresem u pacjentów z depresją (Parons i in.,2017). W badaniu osoby poddane oddziaływaniom za pomocą wirtualnej rzeczywistości odnotowały znaczną redukcję w poziomie odczuwanego lęku oraz wzrost umiejętności radzenia sobie.
Samokrytyka a depresja
Do ciekawych wniosków doszli także badacze z Uniwersytetu w Queensland (Baghaei i in.2021). Zajęli się oni cechą samokrytyki, jako jednym z głównych czynników psychologicznych, przyczyniających się do powstawania zaburzeń depresyjnych i lękowych. W swoich pilotażowych badaniach z użyciem autorskiej aplikacji iVR wykazują, że interwencja w wirtualnej rzeczywistości ma potencjał, by zwiększyć współodczuwanie w stosunku do samego siebie, a tym samym obniżyć objawy depresyjne. Naukowcy stawiają hipotezę, że zindywidualizowana immersyjne środowisko VR będzie miała znaczący wpływ na poprawę samopoczucia psychicznego uczestników i złagodzenie objawów depresyjnych. Założenie to wciąż wymaga weryfikacji, ale dalsze badania w tym obszarze są już w trakcie.
Polskie badania
Badania w zakresie wykorzystania VR-u w terapii były prowadzone także w Polsce! Jedno z badań (Jóźwik i in. 2021) miało na celu ocenę skuteczności terapii VR w zmniejszaniu poziomu depresji, lęku i stresu u pacjentek z chorobą sercowo-naczyniową. Okazało się, że Terapia VR jest skutecznym i mającym duży potencjał terapeutyczny uzupełnieniem rehabilitacji kardiologicznej w redukcji poziomu stresu. Z kolei Paweł Kiper wraz z współpracownikami (2022) badali osoby po udarze mózgu wymagające rehabilitacji, u których wystąpiły objawy depresji. Jak się okazało zastosowana terapia VR (w połączeniu z rehabilitacją) istotnie zwiększyła poczucie własnej skuteczności oraz poziom akceptacji choroby, co może mieć znaczenie dla poprawy funkcjonowania osób w depresji.
Jakie są oznaki wychodzenia z depresji?
Terapia VR jest coraz częściej stosowana w terapii depresji. Pozwala ona na przeżywanie pozytywnych emocji oraz na przeprowadzanie ćwiczeń relaksacyjnych, treningu umiejętności społecznych. To powoduje, że pacjent może odczuwać poprawę nastroju i samopoczucia, wzrost motywacji i chęć angażowania się w aktywności, nie tylko w VRze, ale też w codziennym życiu. A to są pierwsze oznaki, że rozpoczął się proces wychodzenia z depresji. Terapia VR prowadzona przez wykwalifikowanego specjalistę może w tym procesie pomóc i dlatego warto rozważyć jej wdrożenie, szczególnie jeśli inne metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Depresja jest chorobą, która może mieć poważne konsekwencje zdrowotne i społeczne. Jeśli podejrzewasz, że Ty lub ktoś z Twoich bliskich doświadcza objawów depresji, możesz szukać wsparcia.
Gdzie szukać pomocy?
Bezpłatną pomoc można uzyskać m.in. w ośrodkach interwencji kryzysowej, centrach zdrowia psychicznego oraz pod darmowymi numerami telefonów zaufania. Nie bój się prosić o pomoc!
Autor: Wojciech Kreft
Źródła:
1. Baghaei, N., Stemmet, L., Khaliq, I., Ahmadi, A., Halim, I., Liang, H.N., Xu, W., Billinghurst, M., Porter, R. (2021). Designing Individualised Virtual Reality Applications for Supporting Depression: A Feasibility Study. 6-11. 10.1145/3459926.3464761.
2. Jóźwik, S., Cieślik, B., Gajda, R., Szczepańska-Gieracha, J. (2021). The Use of Virtual Therapy in Cardiac Rehabilitation of Female Patients with Heart Disease. Medicina (Kaunas), 28;57(8):768. doi: 10.3390/medicina57080768. PMID: 34440974.
3. Kandola, A., Ashdown-Franks, G., Hendrikse, J., Sabiston, C.M., Stubbs, B. (2019). Physical activity and depression: Towards understanding the antidepressant mechanisms of physical activity. Neurosci Biobehav Rev.
4. Kiper, P., Przysiężna, E., Cieślik, B., Broniec-Siekaniec, K., Kucińska, A., Szczygieł, J., Turek, K., Gajda, R., Szczepańska-Gieracha, J. (2022). Effects of Immersive Virtual Therapy as a Method Supporting Recovery of Depressive Symptoms in Post-Stroke Rehabilitation: Randomized Controlled Trial, Clinical Interventions in Aging, 17:, 1673-1685, DOI: 10.2147/CIA.S375754
5. Parsons, T., Gaggioli, A., Riva, G. (2017). Virtual Reality for Research in Social Neuroscience. Brain Sciences. 7. 1-21. 10.3390/brainsci7040042.6. Zeng, N., Pope, Z., Lee, J. E., Gao, Z. (2018). Virtual Reality Exercise for Anxiety and Depression: A Preliminary Review of Current Research in an Emerging Field, J. Clin. Med., 7, 42.